Müziğin Tecessümü – Bölüm 6

0

Ulu Müzik’i icra eden ve sonrasında da Ilúvatar’ın onlara gösterdiği Görüntü karşısında hayrete ve cezbeye kapılan Ainur’un sonrasında Valar olarak adlandırılan bir bölümü, Ilúvatar Dünya’yı yarattıktan sonra gönüllü olarak Dünya’ya indiler. Ancak Dünya’ya indiklerinde ne Ulu Müzik’in coşkusunu ne de Görüntü’nün cazibesini buldular.

Çünkü Ulu Müzik, Zamandışı Salonlar’da düşüncenin büyüyüp çiçeklenmesiydi ve Görüntü yalnızca bir önceden göstermeydi; ama şimdi Zaman’ın başlangıcına gitmişlerdi…

J.R.R. Tolkien / Silmarillion / Ainulindalë

Zamandışı Salonlar’dan, Zaman’a tabi olan Dünya’ya inen Valar anladılar ki, Müzik ve Görüntü onlara, vazifelerine dair bilginin aktarılmasının bir yoluydu. Müzik onlara bilginin aktarılmasıyken, Görüntü de bu bilginin kullanılacağı bağlamın ortaya konuşuydu. Bilgiyi ve bağlamı aktaran, bilginin ve bağlamın kaynağı, bilgiyi ve bağlamı yaratan Ilúvatar’dı. Hatırlanacağı gibi Ilúvatar, Melkor’un Müzik’te oluşturduğu ahenksizliğe cevaben, bu ahenksizliğin kendisine rağmen olmadığını ve Melkor’un da yaptıklarıyla daha harika şeylerin varolmasını sağlayan kendi enstrümanı olduğunu söylemişti. Başta Manwë, Aulë ve Olmo olmak üzere tüm Valar, kendilerine verilen bilgi nispetinde Dünya’yı imar etmeye başlamışlardı. Ancak Melkor yine de en başından itibaren Dünya’nın kendisine ait olmasını istemişti. Melkor bu arzusunu ilk andan itibaren Valar’a bildirdi:

Bu benim krallığım olacak, ve onu kendime alıyorum.

J.R.R. Tolkien / Silmarillion / Ainulindalë

Ilúvatar’ın düşüncesinde Melkor’un kardeşi olan Manwë ona cevap verdi:

Bu Krallığı haksızlık ederek kendine alamayacaksın, çünkü başkaları da burada senden daha az çalışmadı.

J.R.R. Tolkien / Silmarillion / Ainulindalë

Böylece Ulu Müzik’te Ainur arasında başlayan ve Melkor’un sebep olduğu çekişme, Dünya’da da varlık sahasında devam etti. Yüzüklerin Efendisi’nde bir izdüşümünü gördüğümüz bu çekişmenin ana damarı, Valar’ın sözlerinden de anlaşılacağı gibi “sahip olma” üzerineydi. Valar’ın vazifesi Dünya’nın İlkdoğanlar (Elfler) için hazırlanmasıydı. Ancak Melkor Dünya’yı istediği gibi Ilúvatar’ın Çocukları’nı da istiyor, onların kendisine “Efendi” demelerini arzuluyordu. Bu nedenle Melkor, sürekli Valar’ın inşa ettiği her şeyi bozmak için uğraştı. Her bir Valar’ın güç ve bilgileri üzerinde kendi hissesi de vardı. Ancak bu hisseyi kendi arzuları için kullandı; ihtişam ve kibir tutkusu her yapılanı hor görmesine ve onu bozmasına yol açtı. Valar ise bunun karşısında durarak, hem Melkor ile mücadele ettiler hem de kendi vazifelerini yerine getirmeye çalıştılar.

…hiçbir yerde veya hiçbir işte arzuları ve amaçları tamamen bitirilmemesine rağmen ve her şey Valar’ın ilk başta tasarladıkları renk ve şekillerde olmamasına rağmen, her şeye rağmen, yavaş yavaş Dünya’ya şekil verilip sağlamlaştırılmıştı. Böylece Zaman’ın Derinlikleri’nde, sayısız yıldızın ortasında Ilúvatar’ın Çocukları’nın mekanı sonunda kuruldu.

J.R.R. Tolkien / Silmarillion / Ainulindalë

Tüm bu yaratılış hikayesinde, yani Müzik, Görüntü ve Varlık silsilesinde, J.R.R. Tolkien’in alt-yaratı kavramının ilk yansımalarını görmekteyiz. Tolkien’e göre Valar’ın rolü yaratmak değil, kendilerine bahşedilen bilgi ve bağlam kapsamında yönetmek, yapmak ve gerektiğinde yeniden yapmaktı. Tolkien, Ruhani doğaları olan Valar Dünya’ya indiklerinde bir bedene büründülerse de Tek Tanrı olan Ilúvatar’ın bedensel bir tanımı olmadığını net bir biçimde belirtir. Valar kendi bilgileri dahilinde olan şeylere müdahale ederler, ancak özel olan ve Valar’ın yaratılışlarında hiç payı olmayan şeyler Ilúvatar’ın Çocukları olan Elfler ve İnsanlar’dır.

Tolkien; Müzik, Görüntü ve Varlık silsilesini şu benzetmeyle açıklar (212. Mektup): Hikaye anlatıcının zihnindedir, dinleyenlerin zihninde ise anlatıcının anlattığı ve dinleyenlerin anladığı kadarıyla yer bulur, anlaşılır. Ardından anlatıcı olan Ilúvatar, “Olsun” dediğinde, Hikaye ve Zaman bir araya gelirler ve ortaya Tarih çıkar. Bu andan itibaren dinleyicilerin her birinin kendi zihninde olan Hikaye artık her biri için ortak bir düzlemde Tarih olarak var olur. Ainur arasından, Müzik’te yer aldıkları gibi Varlık seviyesinde de yer almak isteyenler de Dünya’ya inerek alt-yaratı vazifelerini bu düzlemde sürdürürler.

Tolkien’in “Yaratılış Draması” olarak adlandırdığı Müzik, hiç bir Vala için tam değildir; hatta Tolkien hepsinin bilgisi bir araya gelse de bilgileri tam olmayacaktır der. Ancak Yaratıcı’nın kendilerine bahşettikleri kadarını bilirler ve alt-yaratı vazifelerini bilgileri ölçüsünde yerine getirirler. Valar’a en yabancı olan şey ise belirttiğim gibi Ilúvatar’ın Çocukları’dır. Ilúvatar onlara ait ezgileri Müzik’e, Melkor’un ahenksizliği yükseldiğinde ekler ve hatırlanacağı gibi Müzik bu ahenksizlik ardından Ilúvatar tarafından kesilir. Bu nedenle Valar onların geleceklerini bilirler, hatta aralarından bazıları ne zaman ve nasıl gelecekleri hakkında bilgi sahibidirler, ancak tabiatları onlar için bilinmezdir.

Paylaşın.

Yazar Hakkında

Leave A Reply