Orta Dünya’da İkinci Çağ, Elflerin ve İnsanların Son İttifakı’nın Sauron ile yaptığı savaş ile son bulmuştu. Bu savaşta Gil Galad gibi efsanevi bir elf beyi ile Elendil gibi lider bir insan da can vermişlerdi. Sauron bizzat savaşarak ayakta kalmaya çalışmış ancak kendisi açısından bir talihsizlik, Son İttifak açısından da bir lütuf ile en azından geçici bir süre için yok edilmişti. Elendil, Sauron tarafından öldürülürken, kılıcı Narsil de kırılmıştı. Isildur bir can havli ile bu kılıcın kırık parçalarından birini kullanarak Sauron’un Tek Yüzük’ü taktığı parmağını kesmeyi başarmıştı. Hikayenin bundan sonrası ise bizi önce Hobbit’e ardından da Yüzüklerin Efendisi’ne taşımaktadır.
Bu kısa hatırlatma girişinden sonra bir alıntı da Frodo neyi başardı? isimli yazıdan yapmak uygun olacaktır.
Bizim kahramanımız olan Frodo, üstün yetenekleri ya da güçleri olan bir kişi değil, hepimiz gibi eksiklikleri olan bir Buçukluk’tur. Onu kahraman yapan niyeti ve iradesidir; kahramanlığının mükafatı ise irfanı ve Gri Limanlar’dan Ölmeyen Diyarlar’a giden gemideki yeridir.
Frodo’nun Gri Limanlar’dan Ölmeyen Diyarlar’a yapacağı yolculuk, kendisi için potansiyelini gerçekleştirdiği manasına gelmektedir; yani bir diğer deyişle Frodo kendisi açısından kemale ermiştir. Fakat kemale eren Frodo’nun özel bir yanı daha vardır. Üzerinde iki yara taşımaktadır: bunlardan ilki bir Mordor bıçağının açtığı yara, diğeri ise Gollum’un düşerken kopardığı parmaktır.
Frodo’nun bir parmağının eksikliği ve son yolculuğunu bu şekilde yapıyor olması, eksiklik ya da tam olmama ile kemal arasındaki ilişkinin de karmaşık bir yapısı olduğunu gösteriyor. Ancak şimdilik bunu bir kenara bırakalım ve bu yazının temel amacı olan “tam olmama” hallerini tespit etmeye çalışalım.
“Tam olmama” halinden kastımı anlatıp örnekleyebilmek için şu tespiti yapmak gerekiyor: Tek Yüzük, Isildur’dan beri sadece Hobbitlerde kaldı; nitekim Gollum da öncesinde bir Hobbitti. Tam olmama halini anlatan Buçukluk kelimesi ile de hitap edilen Hobbitlerin Tek Yüzük’ün macerasındaki büyük rolleri, “tam olmama” halinin bir tezahürü gibi olmuştur.
Girişte belirttiğimiz Son İttifak’ın Sauron’la savaşması sürecinde Tek Yüzük’ün Sauron’dan alınışında yine karşımıza tam olmayan bir nesne çıkıyor. Elendil’in kırılan kılıcı Narsil, Sauron’un parmağını kopartarak bu birlikteliğe son veriyor. Kırık kılıç hadisesini de “tam olmama” yaklaşımı üzerinden değerlendirebiliriz.
Sauron’un ve Frodo’nun ortak noktası ne diye kendimize sorduğumuzda verdiğimiz cevap tabi ki Tek Yüzük ile alakalı olacaktır. İki karakterin de elinden Tek Yüzük parmakları koparak alınmıştır. Burada da bir başka “tam olmama” hali bizi karşılıyor diye düşünüyorum.
Kısaca toparlamak gerekirse:
- Tek Yüzük, asıl sahibinden tam olmayan bir kılıç sayesinde alınmıştır,
- Tek Yüzük, asıl sahibinin beden bütünlüğü bozularak, eksiltilerek alınmıştır,
- Tek Yüzük, tam olmamaları nedeniyle ancak Buçukluk olarak adlandırılan varlıkların elinde uzun süre durabilmiştir,
- Gollum, Tek Yüzük’ü Frodo’dan alıp ateşe düşerken de Frodo’nun parmağını kopartmıştır.
.
Kabaca şunu söyleyebileceğimi düşünüyorum: Bir parmağın kopuşu Frodo örneğinde her ne kadar acı verse de Yaradan’ın merhameti, rahmeti olarak adlandırılabiliyor. Tolkien de bunun bu şekilde olduğunu söylüyor.
Metnin Aslı
His humility (with which he began) and his sufferings were justly rewarded by the highest honour; and his exercise of patience and mercy towards Gollum gained him Mercy: his failure was redressed.
The Letters of J.R.R. Tolkien / Letter 246
Çevirisi
Onun mütevaziliği (ki öyle başlamıştı) ve çektiği acılar en yüksek şekilde şereflendirildi; ve onun Gollum’a gösterdiği sabır ve merhamet, kendisinin de Merhamet görmesini sağladı; başarısızlığı düzeltildi.
J.R.R. Tolkien’in Mektupları / 246. Mektup
Tüm bu örnekler ve tespitler üzerinden şunları söylemek belki mümkün olabilir: Bir buçukluk olan Frodo, bedenen eksilirken ruhen ve irfan açısından kemale ulaşmıştır. Bir diğer bakışla da ateşte dövülen Tek Yüzük’ü takan parmak, Ölmeyen Diyarlar’a gitmemiştir.
