Aragorn ve İsimleri

0

Aragorn, hem Yüzüklerin Efendisi eserinde hem de Efsane-i Tolkien’de (Tolkien’s Legendarium) farklı isim ve lakaplarla karşımıza çıkmıştır. Bu isimler ve lakaplar hakkında kısa bilgiler her ne kadar kaynaklarda kolaylıkla bulunabilse de, hatırlatma amacıyla ve tefekkürü tetikler ümidiyle bu konuya değinmeyi uygun buldum. 

Aragorn, Yüzüklerin Efendisi eserinde karşımıza ilk çıktığı andan itibaren okuyuculara sürekli  kimliğinin yeni bir kısmı açılan bir karakter olmuştur. Örneğin, biz okuyucular Frodo’yu hikaye boyunca takip ederken, onun kişisel dönüşümünü ve Yüzük’ün ona olan etkisini de takip ederiz. Aynı şey farklı derinliklerde diğer Hobbitler için de geçerlidir. Hatta Gandalf’ın Gri’den Ak’a olan dönüşümünü, Legolas ile Gimli’nin soyları arasında süregelen anlaşmazlık nedeniyle olan çekişmelerinden dostluğa dönüşen ilişkilerini de takip ederiz. Diğer yandan J.R.R. Tolkien, Aragorn ile bizlere biraz daha farklı bir karakter yapısı sunar. Aragorn, Yolgezer iken de Gondor Kralı olduğunda da aynı karakterdedir. Onun zamanı gelmiştir ve o da gerekli olgunluğa ulaşmıştır; bundan sonrası üzerine düşen vazifeyi yerine getirmektir.

Özellikle Peter Jackson’un üçlemesi göz önüne alındığında Aragorn’da bazı zayıflıklar, korkular ya da endişeler biz izleyicilere gösterilir, fakat ben bunun kitapta pek de bu şekilde işlenmediğini düşünmekteyim. Aragorn, Gri Bölüğü uyandırmaya giderken de, Elrond’un Divanı’nda da kendinden aynı emin duruşa sahiptir. Ne için yetiştirildiğinin, neye talip olduğunun ve karşılaşacağı maddi ve manevi mücadelenin büyüklüğünün farkındadır. İhtimaldir ki, Arwen ile olan ilişkisinde hem onun aşkına layık olmak ile ilgili hem de onun yazgısını elflerinkinden insanlarınkine döndürmekte bir tereddüt yaşıyor olabilir, ama bu olay müstesna, tereddüt ve endişe pek de Aragorn’un karakteri ile bağdaşan tavırlar değildir. 

Aragorn manevi tekamülünü tamamlamış bir karakterdir, fakat benzer şeyleri söyleyebileceğimiz Elrond ya da Galadriel gibi hikayenin bir tarafında duran ve dokunuşlarını hissettiğimiz karakterlerden farklı bir biçimde, hikaye boyunca etkinliğini ve kritik rolünü sürdürmüştür. Daha önceki yazılarda değindiğim gibi, Verlyn Flieger’in Frodo’yu ana karakter olarak tanımlamasına katılmakla beraber, dikkate almamız gereken diğer bir gerçek ise Yüzük Savaşı’nın aslında Aragorn’un savaşı olduğudur. 

Karakterin yukarıda belirttiğim durumu gereği olarak net bir karakter gelişimi olmamakla birlikte, Tolkien edebi bir dokunuşla bize Aragorn’u parça parça açarak, bütününü hikayenin en son noktasında sunmuş ve bize de Yolgezer olarak tanıdığımız karakterin önemini ve büyüklüğünü ancak Hobbitler gibi taç giyme töreninde göstermiştir. Bu manada Tolkien’in kullandığı araçlardan en önemlisi de bence Aragorn’un isimleri ve lakaplarıdır. Yazının başında da belirttiğim gibi bu isimleri ve lakapları kısaca listeleyerek, belki ileride üzerine kafa yorulacak, tefekkür edilecek başka bir konuya yol açılacağını umuyorum. 

Aragorn

Aragorn ismi, soyunda daha önce kullanıldığı için asıl ünvanı II. Aragorn olarak geçmektedir. Kral anlamına gelen “aran” kelimesi ile, saygı duyulan manasına gelen “(n)gorn” kelimelerinin birleşmesinden oluşmuştur. Bu etimoloji Tolkien’in 1950’li yıllarda yazdığı ve ancak 2007 yılında yayınlanan  “Words, Pharases & Passages in Lord of the Rings” isimli yazıda anlatılmıştır. Daha önceleri ise Ağacın Kralı, Tepenin Kralı, Dünyanın Kralı gibi manalar olduğunu farklı araştırmacılar iddia etmiş olsalar da ortaya çıkan bu yazı ile bu iddialar çürümüştür. Sindarin dilinde Aragorn olan bu isim, Quenya’da Arakorno ya da Aracorno olarak kullanılmaktadır.

Thorongil

Yüzük Savaşı öncesi dönemde Aragorn bu isim ile hem Rohan ordusunda hem de Gondor ordusunda hizmet vermiştir. Thorongil ismi “Yıldız’ın Kartalı” manasına gelmektedir. 

Elessar / Edhelharn / Elfstone / Elftaşı

Aragorn’un isimlerinden birisi de Elftaşı’dır. Elftaşı, Aragorn’un boynundaki kolyede taşıdığı yeşil yaprak şeklinde bir taştır. Yapılışı net olmasa da yapraklar gibi yeşil olan bu taş, Güneş’in ışıklarını içinde taşımaktadır. Eärendil’in Taşı olarak da bilinir. Gondolin’de yapılan taş Eärendil tarafından Valinor’a götürülür. Üçüncü Çağ’da Valinor’dan yardım için gönderilen Arifler’den Olórin (Gandalf) bu taşı da yanında getirir ve Galadriel’e teslim eder. Galadriel ise, Gandalf’ı kaybeden Yüzük Kardeşliği Lothlórien’i ziyaret ettiğinde her bir üyeye bir hediye verirken Aragorn’a da Elftaşı’nı verir ve Aragorn bundan sonra Elessar olarak isimlendirilir. (Elftaşı ile ilgili farklı rivayetler de bulunmaktadır, ancak en makulü bu olduğu için bunu almayı tercih ettim.)

Envinyatar / The Renewer / Yenileyici

Aragorn bu lakabı Pelennor Çayırları Savaşı’nın ardından almıştır. Kehanet artık gerçekleşecek ve Isildur’un Varisi iki krallığı (Gondor ve Arnor) tekrar birleştirecektir. 

Estel 

Sindarin dilinde Ümit ya da Güven anlamına gelen bu kelime, Aragorn’un annesi tarafından yetiştirilmek üzere Rivendell’e getirildiğinde ona verilen isimdir. Aragorn’un annesi vefatından önce şu sözleri söylemiştir: “Ónen i-Estel Edain, ú-chebin estel anim”, yani “Dúnedain’e Ümidi verdim, kendim için hiç ümidim kalmadı.” Estel kelimesi geniş manasıyla da “amacına doğru ilerleyen, amacından sapması ya da saptırılması zor olan, ümitsizliğe düşmeyen ve vazgeçmeyen” anlamlarını da taşımaktadır. (Bu kelime de üzerine farklı yorumlar yapmaya açık olduğu için ileri yazılarda bu konuya değinmeyi uygun buluyorum.)

Yolgezer

Yolgezer

Strider / Yolgezer / Telcontar

Aragorn’un daha çok Bree’de tanındığı isimdir. Dúnedain, Bree halkına göre daha uzun boylu ve uzun bacaklıdır. Bu nedenle Aragorn’a uzun bacaklı / “longshanks” de denmektedir. Strider kelimesi, Türkçe çevirisi olan Yolgezer anlamı gibi, gezen, sabit durmayan bir kişiyi tanımladığı gibi, uzun bacaklı olmaya da atıftır. Aragorn bu ismin Quenya dilindeki hali olan Telcontar kelimesini, kral olduktan sonra hanedanının adı olarak kullanmıştır. 

Wingfoot / Kanatayak/Uçanayak

Éomer, Aragorn’un Uruk-Hai peşinde çok uzun yolu çok hızlı ve yaya bir biçimde aldığını öğrenince ona bu lakabı vermiştir.

Isildur’un Varisi

Isildur’un varisleri, aslında Isildur’dan Aragorn’a kadar bir kısmı kral olan, dağılan krallıkların ardından ise Dúnedain’in reisliğini yapan kişilerdir. Bu varislerden beklenen, iki krallığı yani Gondor’u ve Arnor’u tekrar birleştirmektir. (Bu konuya ilerleyen dönemlerde planladığım Gondor tarihi üzerine yazılacak bir yazıda daha geniş değinmeyi planlıyorum.)


‘Aragorn’ İllüstrasyonu © Tony Foti

Paylaşın.

Yazar Hakkında

Leave A Reply