Istari’nin Geçmişi / Boz Radagast

Boz Radagast, Arifler’den birisi olmasına ve hatta Mavi Arifler’e nispetle, Hobbit ve Yüzüklerin Efendisi hikayelerinde etkin olmasına rağmen, biraz silik bir karakterdir. Radagast da, diğer Arifler gibi bir Maia’dır. Radagast, Valar içerisinden Yavanna’nın himayesinde olan bir Maia’dır. 

Yavanna, Dünya’nın Kraliçesi ve Meyveveren gibi tanımlarla anılan ve Arda’da büyüyen ve gelişen her şeyde etkisi olan bir Valar’dır. Lambalar’ın Melkor tarafından mahvedilmesinin ardından dünyayı aydınlatan İki Ağaç’ın meydana gelmesinde Yavanna rol oynamıştır. Valar içerisinde Aulë’nin eşi olarak görülen Yavanna, Ilúvatar’ın Aulë’nin yaptığı cücelerin yaşamalarına izin vermesinin ardından, cüceleri kendi alt yaratısı olan ağaçlara zarar vereceklerini düşünmüş  ve bu endişelerini Manwë’ye açmıştır. Manwë de Eru Ilúvatar’a duasında Yavanna’nın bu endişelerini dile getirmiştir. Ilúvatar, Yavanna’nın bu endişelerine merhamet göstermiş ve ağaçları korumaları için, ağaç çobanı olan Entler’i meydana getirmiştir. 

Manwë, Üçüncü Çağ’da Orta Dünya’ya elçi olarak Maiar’dan, bizim Arifler olarak adlandırdığımız varlıkları göndermeye karar verdiğinde, Yavanna da kendi himayesinde olan Aiwendil’i bu elçiler arasına katmak istemiştir. Curumo’nun (Saruman) Orta Dünya’ya gitme isteği, Valar arasında tereddütle karşılanmıştır. Curumo da, Yavanna’yı memnun edip, kendi gidişini sağlamak için Aiwendil’i de yanına almıştır. Curumo, Aiwendil’i pek sevmese de bu stratejik hamlesiyle kendi gidişini sağlama almıştır. Yavanna’nın istediği ise gelmesi beklenen yeni bir savaş ve yıkım sürecinde, üzerlerine çok titrediği hayvanlara ve özellikle bitkilere değer verecek, kendi himayesinden bir Maia’nın bu elçiler arasında olmasıdır. 

Böylece, asıl ismi Aiwendil olan ve Orta Dünya’da Radagast adıyla bilinen Maia, Orta Dünya’ya ulaşmıştır. Diğer Arifler gibi bir seyyah olmayan Radagast, Rhosgobel’e yerleşmiştir. Kuyutorman’ın batı sınırında kalan bu bölgede, Dol Guldur’da büyüyen gölgeyi takip etme görevini yapmıştır. Ancak Radagast’ın ne Saruman gibi gizli bir ajandası ne de Gandalf gibi Orta Dünya’nın halkları ile bir ilişkisi olmuştur. Radagast bunun yerine hayvanlar ve özellikle kuşlarla dost olmuştur. Bunlar dışında bir tek kendisine yakın yaşayan Beorn ile ilişkisi olduğu bilinmektedir.

Saruman’ın son Ak Divan’ın ardından Tek Yüzük’e yoğunlaşan ilgisi üzerine, Radagast da kuşları ve hayvanları bilgi kazanmakta kullanıp, bu bilgileri Saruman’a ulaştırmaktadır. Radagast’ın Saruman’ın niyetlerinde haberi yoktur ve bu desteği iyi niyetlerle vermektedir. Radagast’ın oynadığı en önemli rol, Bree’de Gandalf’ı bulup Saruman’ın onu Orthanc’a davet ettiği haberini ona ulaştırmasıdır. Ancak bu haber bir tuzaktır ve Saruman Gandalf’ı Orthanc’da tutsak eder. Gandalf, Radagast’ın bu durumdan sorumlu olmadığını düşünmektedir, ki bu doğrudur, çünkü Gwaihir’in Gandalf’ı kurtarışında Radagast’ın rolü de vardır. Çünkü tüm kuşlarla olduğu gibi Radagast’ın kartallarla da yakın ilişkisi vardır. Radagast’ın bundan sonra Yüzük Savaşı’nda pek bir rolü yoktur. Hatta neredeyse ortadan kaybolmuştur ve Rivendell’den Rhosgobel’e giden Elrond’un izcileri onu bulamamışlardır.

Gandal, Radagast’ın renk ve şekil değişiklikleri konusunda usta olduğunu, bitkiler hakkındaki bilgisinin çok olduğunu, hayvanlarla, özellikle de kuşlarla çok yakın dost olduğunu belirtir. Yine de Gandalf’ın özellikle hayvanlar ve kuşlar konusundaki irfanı Radagast’tan daha büyüktür ve hatta hayvanlardan ve kuşlardan daha fazla saygı görmektedir. Radagast’ın naif doğası, onu Saruman’ın planları açısından iyi bir enstrüman haline getirir. Ancak kibiri büyüyen Saruman için Radagast aptal ve basittir.

Yüzük Savaşı’nın ardından Radagast’a ne olduğunu tam olarak bilmemekteyiz. Ancak Orta Dünya’ya gelirken kendisine verilen görevi tamamlayıp tamamlamadığı konusu biraz muğlaktır. Görünüşe göre bitkilere, hayvanlara ve özellikle de kuşlara olan ilgisi, onun görevini tam olarak yerine getirememesine yol açmıştır. 

Yüzük Savaşı’nın ardından, Radagast’ın Valinor’a dönüp dönmediği de bilinmemektedir. Valinor’a dönmek için izni olmasına rağmen, Radagast’ın Orta Dünya’da çok sevdiği hayvanlar ve kuşların yanında kaldığı ve zamanla unutulup kaybolduğu düşünülmektedir.